16 maja 2016 – 72 rocznica buntu Romów w Birkenau.

W dniu dzisiejszym obchodzimy 72 rocznicę buntu Romów w Birkenau.

Niemcy zaplanowali likwidację Zigeunerfamilienlager na 16 maja 1944 roku. Chcieli zgładzić około 6,5 tysiąca pozostałych przy życiu Romów. Doszło jednak do buntu, który pokrzyżował plany SS.

Do buntu doprowadziła decyzja Niemców o likwidacji obozu romskiego, który istniał w Birkenau od lutego 1943 r. Do komór gazowych miało wówczas trafić około 6,5 tys. Sinti i Romów. Te plany zdradził jednak polskiemu więźniowi jeden z esesmanów zalecając, by po rozpoczęciu akcji Romowie nie opuszczali baraków.

16 maja wieczorem przed obóz zajechały samochody, z których wysiadło około 50-60 SS-manów uzbrojonych z karabiny maszynowe. Kilku z nich weszło do baraku mieszkalnego chcąc wypędzić więźniów. Więźniowie uzbrojeni w noże, łopaty, łomy i kamienie nie wyszli z baraków. Wśród SS-manów zapanowała konsternacja. Po pewnym czasie SS-mani otaczający baraki wsiedli do samochodów i odjechali. Akcja została odwołana. 

Pierwsza próba likwidacji obozu cygańskiego w Birkenau nie udała się. SS-mani, którzy zetknęli się z tak nieoczekiwaną sytuacją, prawdopodobnie wycofali się z obawy przed stratami. Wśród więźniów znajdowali się bowiem Romowie, którzy służyli w niemieckim wojsku. Niemcy obawiali się również, że bunt mógłby się rozprzestrzenić na inne części obozu.

Zagłada Romów dokonała się w nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 roku Wówczas, na rozkaz Reichsfuehrera SS Heinricha Himmlera, obóz romski został zlikwidowany. W komorach gazowych zgładzono pozostałych przy życiu 2897 więźniów.