Pożegnanie Mariana Turskiego

Z głębokim smutkiem żegnamy Mariana Turskiego – wielkiego przyjaciela Romów, człowieka niezłomnych wartości, który przez całe życie walczył o pamięć i sprawiedliwość.

Marian Turski był historykiem, dziennikarzem i ocalałym z Holokaustu. Przez lata pełnił funkcję przewodniczącego Rady Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz członka Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Był także jednym z najważniejszych świadków historii, niestrudzenie przypominającym o konieczności walki z obojętnością wobec zła.

Zawsze podkreślał powinowactwo losu Żydów i Romów w czasie Zagłady, a pamięć o romskich ofiarach była dla niego równie ważna jak upamiętnienie własnego narodu. Nie tylko wspierał nasze działania na rzecz upowszechniania wiedzy o Holokauście Romów, ale także wielokrotnie zabierał głos w obronie naszej społeczności.

Jeszcze 2 sierpnia ubiegłego roku uczestniczył w organizowanych przez nas obchodach 80. rocznicy Międzynarodowego Dnia Pamięci o Zagładzie Sinti i Romów w KL Auschwitz-Birkenau, gdzie przypominał o konieczności pamięci i sprzeciwu wobec obojętności.

Jego słowa – „Nie bądź obojętny” – stały się przestrogą dla kolejnych pokoleń. Podczas 75. rocznicy wyzwolenia Auschwitz-Birkenau mówił:

„Nie bądźcie obojętni, kiedy widzicie, że przeszłość jest naciągana do aktualnych potrzeb polityki. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek mniejszość jest dyskryminowana. Istotą demokracji jest to, że większość rządzi, ale demokracja polega na tym, że prawa mniejszości muszą być chronione. (…) Bądźcie wierni przykazaniu. Jedenaste przykazanie: nie bądź obojętny.”

Dziś, żegnając Go, obiecujemy, że będziemy nieść to przesłanie dalej.

Spoczywaj w pokoju, Przyjacielu!

Foto: Wojciech Grabowski, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons, edit