Europejski Dzień Pamięci o Zagładzie Romów 

Dzieci, osoby chore i starsze nie miały szans na przeżycie nocy 2 sierpnia 1944r. ostatnich 4300 Sinti i Romów przebywających w obozie zagłady Auschwitz-Birkenau zostało wepchniętych do komór gazowych i zamordowanych przez SS, mimo zaciekłego oporu. W 79. rocznicę likwidacji obozu odcinka B II e Stowarzyszeniem Romów w Polsce, Centralna Rada Niemieckich Sinti i Romów we współpracy z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau zapraszają na centralne uroczystości międzynarodowe w miejscu zbrodni przeciwko ludzkości w dniu 2 sierpnia 2023. 

W dniu 21-23.11.1996 r., z inicjatywy Stowarzyszenia Romów w Polsce, w Oświęcimiu, odbyła się międzynarodowa konferencja pt. „Zagłada, Pamięć Nadzieja” poświęcona upamiętnieniu zagłady Romów i Sinti. W konferencji udział wzięli przedstawiciele Romów z krajów europejskich (Serbia, Niemcy, Austria, Czechy, Francja) oraz naukowcy zajmujący się tematem romskiego holocaustu.
W wyniku debaty uchwalono proklamację w sprawie ustanowienia dnia 2 sierpnia „Dniem Pamięci o Zagładzie Romów”. Proklamacja została podpisana przez przedstawicieli powołanej w tym celu Międzynarodowej Rady Pamięci o Zagładzie Romów, w osobach przewodniczącego Rady – Romana Kwiatkowskiego oraz Sekretarza Generalnego – Dr Dragolijuba Ackovića.

29 lipca 2011 r Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił dzień 2 sierpnia Dniem Pamięci o Zagładzie Romów, a Parlament Europejski w 2015 roku uznał 2 sierpnia Dniem Pamięci o Holocauście Europejskich Romów.

W tym roku na obchodach będziemy gościć Nicola Beer, wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego, która z okazji obchodów wygłosi przemówienie. Gerda Pohl z Niemiec będzie przemawiać w imieniu ocalałych z Holokaustu Romów.

Oficjalna uroczystość upamiętniająca 500 000 Romów i Sinti zamordowanych w okupowanej przez nazistów Europie rozpocznie się w środę 2 sierpnia 2023r o godzinie 11.50 w Sekcji B II e Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau. Zakończy się o godzinie 13.30 po złożeniu wieńców pod Pomnikiem Pomordowanych Romów i Sinti.

Oprócz członków mniejszości Romów i Sinti z wielu krajów obecni będą również przedstawiciele państwa polskiego, instytucji i organizacji międzynarodowych, ambasadorowie i dyplomaci wielu krajów. Wraz z Międzynarodową młodzieżą Romów 

Ceremonia upamiętniająca będzie transmitowane na żywo na facebookowej stronie Stowarzyszenia Romów w Polsce pod linkiem 

https://www.youtube.com/@stowarzyszenieromowwpolsce4065

https://www.facebook.com/profile.php?id=100064603695289

Przebieg uroczystości:

11:15. Wspólne przejście do miejsca pamięci Romów i Sinti na odcinku B II e Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau

11:50 Uroczystość upamiętniająca

Przemówienia:

· Powitanie

· Roman Kwiatkowski, Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce

· Romani Rose, przewodniczący Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów

· Gerda Pohl, ocalała z Holokaustu

· Nicola Beer, wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego

· Wicemarszałek Senatu Michał Kamiński 

List od Premiera RP Mateusza Morawieckiego

· Georgina Laboda, przedstawicielka międzynarodowej inicjatywy upamiętniającej młodzież „Dikh He Na Bister”

13:00 Uroczyste złożenie wieńców

Kontakt prasowy:

Stowarzyszenie Romów w Polsce

Władysław Kwiatkowski

Tel. 513985866

e-mail dialog24@wp.pl

Zadanie pt. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów – 79. rocznica likwidacji „Zigeunerlager” w KL Auschwitz – Birkenau dofinansowano

ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury- państwowego funduszu celowego, oraz dotacjiMinistra Spraw Wewnętrznych i Administracji 

Oświadczenie

Stowarzyszenia Romów w Polsce

w sprawie 80. rocznicy Zbrodni Wołyńskiej

Stowarzyszenie Romów w Polsce łączy się z bolesnym wspomnieniem ofiar zbrodni popełnionych na Wołyniu w 1943 r. Jednocześnie smutkiem napawa nas fakt, że w publicznych wystąpieniach dotyczących ofiar wołyńskiego ludobójstwa zupełnym milczeniem pomija się Romów – polskich obywateli, którzy także padli ofiarą ukraińskich nacjonalistów. Dotyczy to zarówno władz państwowych, jak i przedstawicieli episkopatu a także mediów publicznych. Pamięć o wołyńskich Romach jest równie ważna jak pamięć o naszych współbraciach zamordowanych w Auschwitz, Treblince, Majdanku, Bełżcu.

Stowarzyszenie Romów w Polsce posiada dokumentację dotyczącą popełnienia przez ukraińskich nacjonalistów zbrodni na obywatelach polskich pochodzenia romskiego. O fakcie tym zawiadomiono Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, który wszczął prokuratorskie dochodzenie w tej sprawie, a także Ambasadora Ukrainy w Polsce. Wystąpienia te nie zakończyły się jednak działaniami zmierzającymi do wykrycia sprawców oraz godnego uczczenia ofiar.

Mamy nadzieję, że w rozmowach prowadzonych przez władze państwa polskiego z ukraińskimi odpowiednikami zbrodnie popełnione na wołyńskich Romach znajdą należne miejsce i zostaną zwieńczone upamiętniającymi działaniami. Pamięć o wszystkich ofiarach „krwawej niedzieli” jest warunkiem trwałego i szczerego pojednania.

Dla Romów pamięć jest fundamentem trwania naszej społeczności. Dla świata pamięć o zagładzie jest przestrogą na przyszłość. Jeśli pamięć o przeszłości ma być przestrogą na przyszłość, tym bardziej nie może w niej zabraknąć miejsca dla naszego narodu.

Oświęcim, 11 lipca 2023

Roman Kwiatkowski

Prezes Zarządu Stowarzyszenia

Oświadczenie

Stowarzyszenia Romów w Polsce z dnia 6 marca 2023 r. 

w sprawie informacji prasowych dotyczących oszustwa metodą „na wnuczka” oraz „na policjanta”

Na początek oświadczenia cytujemy trzy fragmenty z informacji prasowych informujących o oszustwie metodą „na wnuczka” lub „na policjanta”.

1. W dniu 5 sierpnia 2022 r. ukazał się artykuł na łamach portalu „Gazety Wrocławskiej”https://gazetawroclawska.pl/uwaga-dolny-slask-ta-kobieta-mogla-wyludzic-20-tysiecy-od-seniorki-poszukuje-jej-policja/ar/c1-16551603

„Ta kobieta mogła wyłudzić 20 tysięcy od seniorki. Poszukuje jej Policja.” Na wstępie artykułu

autorka red. Nadia Szegdaj stwierdziła: „Policja z Wałbrzycha poszukuje młodej kobiety pochodzenia romskiego, która miała współuczestniczyć w wyłudzeniu pieniędzy od 81 – latki.” 

2. Dnia 28 lutego 2023 r. Polska Agencja Prasowa opublikowała na stronie artykuł :https://www.wnp.pl/parlamentarny/wydarzenia/krakow-18-latkowie-narodowosci-romskiej-oszukiwali-na-policjanta,682734.html

artykuł pt. „Kraków: 18-latkowie narodowości romskiej oszukiwali „na policjanta”. Z treści wynika, że „środek zapobiegawczy w postaci trzymiesięcznego tymczasowego aresztowania zastosował są wobec dwóch 18-latków narodowości romskiej, którzy metodą „na policjanta” oszukali dwie mieszkanki Krakowa kradnąc im łącznie ponad 60 tys. zł i inne kosztowności.”.

3. W dniu 3 marca 2023 r. ukazał się na łamach wydania prasowego „Gazety Krakowskiej” w dodatku Tygodnik Małopolska Zachodnia, artykuł zatytułowany „Policjanci zatrzymali oszustkę „kurierkę””. W artykule autorstwa osoby o inicjale BOK czytamy: „W chwili gdy kobieta zjawiła się przed domem seniorów, została zatrzymana przez policjantów z Wydziału Kryminalnego. Jak się okazało „kurierką” była 18-letnia mieszkanka Sląska – informuje oficer prasowy KPP w Oświęcimiu”.

Dla uważnego czytelnika wskazane informacje różnią się tylko jednym, ale bardzo istotnym szczegółem. W artykule „Gazety Wrocławskiej” oraz PAP podano romską narodowość oszustów, natomiast w artykule „Gazety Krakowskiej” nie ma danych dotyczących narodowości oszustki.

Stowarzyszenie Romów w Polsce od lat walczy z tą naganną praktyką podpierając się oświadczeniem Rady Etyki Mediów z dnia 20 listopada 2020 r. w tej sprawie. Praktyka ta polega na podawaniu przez media publiczne danych o pochodzeniu etnicznym sprawcy będącego obywatelem polskim, tylko wtedy gdy jest on Romem. Z niewiadomych przyczyn narodowość sprawcy jest pomijana, gdy jest on Polakiem, Ukraińcem, Niemcem, Czechem, Słowakiem, Białorusinem, Rosjaninem, Żydem, Karaimem, Łemkiem, Litwinem, Ormianinem, czy Tatarem. Praktyka ta ma powszechny charakter i wynika najprawdopodobniej z istnienia u dziennikarzy stygmatyzującego genu (lub swoistej mody) w stosunku do Romów. 

W sprawie artykułu w „Gazecie Wrocławskiej” wystąpiliśmy do redaktora naczelnego z protestem żądając zaniechania tej nagannej praktyki, ale zostaliśmy potraktowani „jak powietrze”, czyli nie otrzymaliśmy jakiejkolwiek odpowiedzi.

Wystąpiliśmy także do kierownictwa lokalnego PAP w Krakowie. 

Natomiast przypadek z „Gazety Krakowskiej” wart jest analizy, gdyż nie podanie narodowości sprawcy może mieć kilka przyczyn. Prawdopodobnie oszustka jest narodowości polskiej, więc tego nie podano bo jakże by to wyglądało, że oszustka jest Polką. Kolejną możliwością jest narodowość jednej z 13 mniejszości w Polsce, ale nie romskiej, więc nie ma o czym pisać. Wreszcie istnieje trzecia możliwość, że oficer prasowy KP Policji w Oświęcimiu nawet znając narodowość oszustki, celowo jej nie podaje, gdyż nikomu to nie jest potrzebne. Schwytano sprawcę czynu i oddano go wymiarowi sprawiedliwości. Jeśli by tak było naprawdę to znaczy, że w Polsce można informować społeczeństwo w sposób merytoryczny, bez przekazywania niepotrzebnych nikomu jątrzących danych. 

Do tego potrzebna jest jednakże dobra wola oraz znajomość prawa i zasad etycznych u osoby informującej. 

Roman Kwiatkowski

Prezes Zarządu Stowarzyszenia 

Oświadczenie

Stowarzyszenia Romów w Polsce z dnia 2 marca 2023 r. 

w sprawie uzyskania przez Wójta Gminy Łącko kolejnej pomocy z rządowego Programu romskiego

W dniu 14 lipca 2022 r. na stronie: https://sadeczanin.info/wiadomosci-telewizja/jestesmy-od-tego-zeby-pomagac-nie-utrzymywac-wojt-lacka-o-osadzie-romow, ukazała się rozmowa w redakcji lokalnej telewizji z Janem Dziedziną Wójtem Gminy Łącko, zatytułowana „Jesteśmy od tego, żeby pomagać, a nie utrzymywać. Wójt Łącka o osadzie Romów”

Wójt stwierdził wówczas:

• „wciąż trudno jest o odpowiedzialne podejście obu stron w próbach rozwiązania trudnych spraw związanych z funkcjonowaniem osady”;
• „mówimy o państwie prawa. Jeśli mamy sytuację, w której ktoś dokonuje samowoli budowlanej i jest traktowane to jako sprzeczne z prawem, a jego karnacja jest jaśniejsza, a w drugiej sytuacji mamy szukać usprawiedliwienia, tylko dlatego, że kogoś karnacja jest ciemniejsza, to ja się z tym nie zgadzam jako wójt i obywatel tego kraju”;
• „Ludzie zaciągali kredyty na budowę i zakup mieszkań. Zaciskają zęby, są kowalami własnego losu. Ponoszą koszt po to, by oni i ich dzieci mieli gdzie mieszkać. W takiej sytuacji z całym szacunkiem dla mniejszości, ale zaczyna to delikatnie zalatywać dyskryminacją większości”:
• „Nie chodzi o nadzwyczajne traktowanie, ale nie chodzi też o to, że mamy kogoś utrzymywać. Dla zobrazowania 3 procent społeczności romskiej w 17-tysięcznej populacji gminy Łącko konsumuje blisko 25% środków wydatkowanych przez gminę Łącko na pomoc społeczną. Mam nadzieję, że widzowie „Sądeczanina” zgodzą się, że zaburzenie proporcji jest drastyczne”.  

W dniu 21 lipca 2022 r. nasze Stowarzyszenie opublikowało oświadczenie odnoszące się do wypowiedzi Wójta. Oceniając wskazane fragmenty zauważyliśmy, że świadczą o jego pozornej bezradności wobec problemów związanych z zamieszkiwaniem jego Gminy przez obywateli polskich pochodzenia romskiego, w szczególności z ponoszeniem na nie kosztów przez Gminę. Według Wójta zamieszkiwanie mniejszości romskiej na jego terenie to tylko kłopoty i wydatki publicznego grosza.

Była to wypowiedź dziwna, gdyż funkcjonujące przepisy prawa pozwalały Wójtowi na rozwiązanie wskazanych przez niego problemów poprzez pozyskanie od władz państwowych pomocy logistycznej oraz niezbędnych środków finansowych. 

Postanowiliśmy więc sprawdzić, gdzie leży prawda. Okazało się, że wbrew tej wypowiedzi Wójt Gminy Łącko pozyskuje z Programu romskiego na różne potrzeby swojej Gminy, w tym także mniejszości romskiej bardzo dużo środków. Okazało się, że zamieszkiwanie Gminy przez Romów to nie tylko wydatki, ale także spore korzyści. Ale o tym Wójt się nawet nie zająknął. Jednocześnie zauważyliśmy, że pomoc społeczna na rzecz rodzin romskich obciążająca – wg Wójta – rzekomo Gminę realizowana jest nie ze środków gminnych a z budżetu państwa. 

W wyniku analizy podziału dotacji MSWiA w ramach tzw, Programu romskiego stwierdziliśmy, że w 2021 r. Wójt otrzymał na swoich Romów, czyli mieszkańców „o ciemniejszej karnacji” na 11 wnioskowanych zadań kwotę 1 670 000 zł, zaś w 2022 r. również na 11 zadań 820 000 zł, czyli łącznie za dwa lata 2 490 000 zł. Dotacja nie dotyczyła tylko Romów, ale także ogólnych potrzeb Gminy jak np. doposażenie obiektu sportowego, zatrudnienie w Gminie dodatkowego pracownika, wspieranie kultury fizycznej w Gminie, zakup samochodu gaśniczego, budowa sali gimnastycznej. Sięgając do początków Programu romskiego tj. do 2001 r. stwierdziliśmy, że w okresie 2001 – 2022 (bez 2014 r.- brak danych) Gmina Łącko pozyskała ponad 11,2 mln zł. Zadaliśmy więc Wójtowi publicznie pytanie, kto kogo utrzymuje? Dlaczego za tak duże środki nie nastąpiła przez 23 lat istotna zmiana w sytuacji lokalnych Romów?

W ostatnim czasie ukazała się decyzja MSWiA w sprawie podziału dotacji w ramach Programu romskiego na 2023 r. I co w niej czytamy. Gmina Łącko oczywiście jak co roku wystąpiła z wieloma wnioskami o przedmiotową dotację, chyba najwięcej spośród wszystkich gmin w Polsce. Są to wnioski rozpatrzone przez MSWiA w poz. 102 do 122. Na 21 złożonych wniosków aż 15 zostało rozpatrzonych pozytywnie na łączną kwotę 837 000 zł. Wiele spośród przyznanych dotacji pomniejsza obowiązki finansowe Gminy jak np. zatrudnienie w Gminie 3 aż trzech pracowników mających się zajmować mniejszością romską – asystenta społeczności romskiej, koordynatora ds. romskich oraz asystenta romskiego, zorganizowanie konferencji pracowników ośrodków pomocy społecznej (44 700 zł!), dowóz dzieci do i ze szkoły, budowa parkingu przy szkole. Nie wiadomo dlaczego na asystenta romskiego środki przydzielono środki, skoro stanowisko zaliczane jest do kadry szkolnej i opłacane przez MEN, jak każdy pracownik szkoły.

Postawa Wójta przedstawiona w dniu 14 lipca 2022 r. w wywiadzie dla lokalnej telewizji jest więc dwuznaczna i nie uległa zmianie. Z jednej strony sprawnie ściąga do swojej Gminy duże środki z Programu romskiego, zaś z drugiej strony w stosunku do mieszkańców „z ciemniejszą karnacją” zachowuje się – delikatnie mówiąc – stygmatyzująco traktując ich jako zło konieczne, ale też finansowo bardzo pożyteczne. 

Z artykułu tygodnika ,,Polityka” z dnia 17 sierpnia 2021r dowiedzieliśmy się, że w dniu 20 lipca 2021r. zebrała się sejmowa Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych na posiedzeniu której omawiano sytuację romskiej osady Maszkowice w gminie Łącko. W trakcie posiedzenia romscy działacze społeczni ostrzegali przed narastającym wśród nie romskich mieszkańców Maszkowic zjawisk atyromskich. Znów dostało się Wójtowi, ale nie było komu odpowiedzieć, ponieważ wyszedł on z sali posiedzeń w trakcie dyskusji. Dzięki temu uniknął odpowiedzi na niewygodne pytania.

Pytamy więc dlaczego władze publiczne tj. MSWiA finansują od 23 lat działania gminy Łącko, które nic nie zmieniają a wręcz petryfikują istniejący patologiczny stan wzmagając w ten sposób wśród pozostałych mieszkańców gminy antyromskie nastroje.

Roman Kwiatkowski

Prezes Zarządu Stowarzyszenia

Oświadczenie

z dnia 7 listopada 2022 r.

Stowarzyszenia Romów w Polsce

w sprawie wyników tegorocznych wyborów samorządowych na Słowacji

 W dniu 29 października 2022 r. odbyły się na Słowacji wybory samorządowe i regionalne. Jak podaje Instytut Mateja Bela (IMB) Słowacja ma po wyborach rekordową liczbę romskich wójtów gmin.

Według badaczy IMB, wyborcy obdarzyli w tych wyborach zaufaniem aż 52 romskich wójtów, nadto wybrali około 1000 radnych. Potwierdza to trend zwiększania liczby przedstawicieli tej mniejszości narodowej w samorządzie terytorialnym, gdyż w 2014 roku IMB odnotował 38 wybranych wójtów, zaś w 2018 r. już 44. 
Najwięcej romskich wójtów będzie w regionie Bańskiej Bystrzycy (19), a następnie w regionie Preszowa (15) i Koszyc (14). Wśród powiatów pierwsze miejsce zajmuje Rimavská Sobota (12). Wśród partii o największej liczbie wybranych romskich burmistrzów znajdziemy Partię Koalicji Romskiej (12), Voice-SD (10), Sojusz Węgierski (6) i Partię Zasad (5). W tym ostatnim przypadku chodzi o partię, która w przeszłości nosiła nazwę Partia Związku Romów Słowacji. Wyborcy wybrali tylko trzech niezależnych romskich kandydatów, co jest znaczącą zmianą w porównaniu z rokiem 2018, kiedy liczba niezależnych romskich wójtów wzrosła do 9.
W dalszej części raportu IBM podaje: „Monitorowanie sukcesów romskich kandydatów do władz lokalnych jest ważne dla zapewnienia znaczącego udziału społeczności romskiej w procesach politycznych na poziomie lokalnym. Narodowość nie równa się fachowości, ale trudno sobie wyobrazić sprawiedliwość społeczną bez reprezentacji mniejszości w samorządach. Według badań Atlasu Społeczności Romskich 2019 wiemy, że na Słowacji jest aż 171 gmin, w których Romowie stanowią zdecydowaną większość mieszkańców i kolejne 134 gminy, w których stanowią co najmniej jedną trzecią populacji. W porównaniu z tymi liczbami, liczba 52 wybranych burmistrzów jest wciąż dość niska. Możemy jednak pozytywnie ocenić rosnący od 2018 roku trend.”
Kończąc opracowanie IMB stwierdził, że w przypadku romskich wójtów nastąpiła duża rotacja, gdyż tylko 56% obecnie wybranych romskich wójtów było wcześniej wójtami w swojej gminie, reszta to osoby nowe. Wybory komunalne w 2022 r., w porównaniu z innymi rodzajami wyborów – wojewódzkich (w słowackich krajach) lub parlamentarnych, kolejny raz udowodniły, że kandydaci romscy są w stanie odnieść sukces na płaszczyźnie lokalnej. Jednym z istotnych czynników jest wyższe zainteresowanie romskich wyborców wyborami lokalnymi na poziomie gminy. Jeśli romscy liderzy będą chcieli odnieść sukces w przyszłości także na wyższych szczeblach władzy będą musieli przekonać szerszy krąg wyborców swoją profesjonalną i odpowiedzialną pracą na poziomie lokalnej gminy (miasta).

Stowarzyszenie Romów w Polsce gratuluje słowackim braciom uzyskania tak dobrego wyborczego wyniku. Jednocześnie Stowarzyszenie zazdrości im tych sukcesów. Romowie na Słowacji jako pełnoprawni obywatele wzięli sprawy w swoje ręce, zaś demokratyczne państwo zapewniło im możliwości wygrywania wyborów. I co istotne, tam gdzie rządzą romscy wójtowie zniknęła większość problemów, z którymi wcześniej nie romscy rządzący sobie nie radzili. 

Roman Kwiatkowski

Prezes Zarządu 

78. Rocznica Likwidacji „ZIGEUNERLAGER” W KL AUSCHWITZ–BIRKENAU 2 sierpnia 2022 roku, w ramach Europejskiego Dnia Pamięci o Holokauście Romów i Sinti.

Od blisko 30 lat, każdego drugiego sierpnia, Stowarzyszenie Romów w Polsce organizuje obchody Europejskiego Dnia Pamięci o Holokauście Romów i Sinti.

W nocy z drugiego na trzeciego sierpnia 1944 roku ostatni więźniowie Zigeunerlager, około 4300 Romów i Sinti, głównie kobiet, dzieci i osoby  starsze, zostały zapędzone do komór gazowych, a ich ciała spalono, by nie pozostał po nich żaden ślad. W czasie II wojny światowej pół miliona Romów zginęło wskutek zbrodniczej, rasistowskiej polityki nazistowskich Niemiec. Wiele romskich społeczności uległo całkowitej likwidacji. Nad życiem wielu innych cień zagłady rozciągnął się na wiele lat.

2. sierpnia, będący jednocześnie Międzynarodowym Dniem Pamięci o Zagładzie Romów, jest obecnie jednym z najważniejszych dni dla społeczności romskiej i międzynarodowej, w którym składany jest hołd pomordowanym Romom i Sinti w okresie drugiej wojny światowej. W tym dniu na terenie byłego „Zigeunerlager” – największego cmentarza mniejszości romskiej, spotykają się zarówno Romowie jak i przedstawiciele władz Polski i Europy, aby uczcić pamięć ofiar Holokaustu romskiego. 

W  tegorocznych uroczystościach udział wziął Prezydent Bundesratu Bodo Ramelow, ocalały z Holocaustu Christian Pfeil , Helena Dalli, komisarz UE ds. równości przedstawiciele dyplomatyczni ambasad i konsulatów, przedstawiciele władz szczebla centralnego, wojewódzkiego, samorządowego oraz przedstawiciele organizacji kulturalnych, oświatowych, wyznaniowych, muzeów, fundacji z Polski i z Europy.

Przemówienia wygłosili;

 -Roman Kwiatkowski, prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce

 -Romani Rose, przewodniczący Centralnej Rady Sinti i Roma w Niemczech

 -Christian Pfeil, ocalały z Holokaustu

 -Bodo Ramelow, prezydent Rady Federalnej (Senatu) Niemiec

 -Helena Dalli, komisarz Unii Europejskiej ds. Równości

  -Mateusz Morawiecki, Prezes Rady Ministrów (list odczyta Leszek Kmita, wojewoda małopolski

 – Piotr Cywiński, dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau

 -Natalia Tommotenko, przewodnicząca organizacji młodzieżowej TernYpe

Podczas swojego przemówienia Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce Roman Kwiatkowski domagał się od rządów krajów europejskich równego traktowania Romów  : „Nie chcemy przywilejów. Chcemy równych praw i obowiązków wobec społeczeństwa, do którego należymy. Tam, gdzie potrzebujemy wsparcia i pomocy, nasze prawa muszą być chronione, tak jak państwo powinno chronić prawa wszystkich obywateli.”

Przestrzeganie praw podstawowych jest szczególnie ważne dziś, gdy raz jeszcze zbrodnicze ideologie niosą śmierć, przemoc i zniszczenie. Nad grobami ofiar, którym dziś oddajemy hołd, musimy też zdobyć się na refleksję nad tym, że ich los może stać się udziałem następnych pokoleń. Mówię o tym w momencie, gdy z ust przywódcy jednego z krajów Unii Europejskiej padają słowa o rasowej czystości. Dzieje się to w tej części Europy, w której nazizm zebrał najkrwawsze żniwo. Holocaust nie zaczął się od rozpalenia pieców krematoryjnych. Holocaust zaczął się od słów takich, jak te.Tylko od nas zależy, czy pozwolimy, by historia się powtórzyła, czy też będziemy dostatecznie silni, by temu zapobiec.

Romani Rose, przewodniczący Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów, ostrzegł, że osiągnięcia otwartego społeczeństwa demokratycznego, które od dawna były uważane za oczywiste, są obecnie coraz bardziej kwestionowane przez dzielącą agitację przeciwko mniejszościom i że antysemityzm i antycyganizm po raz kolejny prowadzą do zagrożenia życia ludzi, zwłaszcza w krajach Europy Południowo-Wschodniej i Środkowej, gdzie wielu Romów zmuszonych jest żyć w nieludzkich i przypominających apartheid strukturach: „Jeśli teraz węgierski premier Orban, którego kraj jest członkiem Unii Europejskiej, ponownie poucza o czystości rasowej i etnicznej oraz używa słownictwa przypominającego najciemniejsze czasy europejskiej historii,  to jest to kolejna próba podziału, która zagraża pokojowi w naszym społeczeństwie, naszej wspólnocie i naszym europejskim wartościom.

przewodniczący Rady Federalnej Bodo Ramelow powiedział: „Jesteśmy tu dzisiaj, aby spojrzeć tragedii w twarz i tym samym nagłośnić ją. Jesteśmy tutaj, aby wspólnie oddać hołd ofiarom i opłakiwać je. Jesteśmy tutaj, aby podtrzymywać żywą pamięć o ocalałych i członkach ich rodzin.”

Jednocześnie przypomniał również o nieludzkich okolicznościach, w jakich wielu Sinti i Romów nadal musi mieszkać w niektórych częściach Europy: „Romowie są największą mniejszością etniczną w Europie. A jednak w wielu miejscach są ponownie marginalizowani w systemie niewypowiedzianego apartheidu. Doświadczają nienawiści, wykluczenia, rasizmu, przemocy i odmawiania praw obywatelskich i społecznych w wielu krajach.

W swoim przemówieniu komisarz UE Helena Dalli wskazała również na niepokojącą sytuację ludzi uciekających z Ukrainy przed rosyjską agresją, w tym także Romów: „Rosyjska agresja na Ukrainę doprowadziła do bezprecedensowej liczby uchodźców, jakich nie widzieliśmy od czasów II wojny światowej, w tym niezliczonych Romów. UE jest zdecydowana przyjąć wszystkich ludzi uciekających przed wojną na Ukrainie, bez względu na narodowość, pochodzenie etniczne czy kolor skóry.

Ocalały z Holokaustu Christian Pfeil z Trewiru zwrócił się w szczególności do młodego pokolenia: „Do wszystkich młodych ludzi, którzy są tu dzisiaj, chciałbym zostawić was z jedną rzeczą: zawsze są szaleni, obsesyjni i fanatyczni ludzie, którzy gardzą innymi ludźmi. Prześladują lub nawet zabijają innych ludzi ze względu na ich kolor skóry, narodowość lub przynależność do mniejszości. Tendencje rasistowskie istnieją dziś w całej Europie. Dlatego potrzebna jest odwaga. Dlatego musicie stanąć w obronie demokracji i zdecydowanie przeciwstawić się antycyganizmowi, antysemityzmowi i rasizmowi.

W imieniu sieci młodzieżowej TernYpe przemawiała Nataliia Tomenko z Ukrainy jako przedstawicielka najmłodszego pokolenia. Ostrzegła również przed bieżącymi wydarzeniami na Ukrainie: „Wszyscy wiemy, że może się to zdarzyć dzisiaj na Ukrainie, jutro poza Ukrainą. Nie przestanę sprzeciwiać się tej wojnie dopóki ona się nie skończy i wszyscy otrzymamy odszkodowania i sprawiedliwość w niezależnym trybunale międzynarodowym. Nie potrzebujemy miłosierdzia ze strony Europy; potrzebujemy waszych decyzji, działań i solidarności

Oświęcim 28.07.2022

 Oświadczenie 

  Stowarzyszenia Romów w Polsce  

W sprawie wystąpienia premiera Węgier  Viktora Orbána

My, polscy Romowie, członkowie społeczności, której domem od setek lat jest Europa, jesteśmy wstrząśnięci ostatnim wystąpieniem premiera Węgier, Viktora Orbána. Haniebne słowa o rasowej czystości narodu w ustach przywódcy jednego z europejskich krajów nie mogą pozostać bez reakcji.Węgry to kraj, którego setki tysięcy obywateli – w większości Żydów i Romów – zostało zesłanych przez nazistów i ich węgierskich współpracowników do Auschwitz, gdzie czekała na nich zagłada. W naszej części Europy wciąż żyją ludzie, którzy pamiętają czasy pogardy. Ich świadectwo miało być gwarancją, że Holocaust się nigdy nie powtórzy. Dziś jednak staje się ostrzeżeniem przed powtórzeniem strasznej lekcji historii.Holocaust nie zaczyna się wtedy, gdy zaczynają dymić kominy pieców krematoryjnych. Holocaust zaczyna się od słów nienawiści odwołujących się wprost do nazistowskiej koncepcji rasy.Takie słowa padły z ust premiera Orbána.Unia Europejska powstała między innymi po to, by nigdy więcej nie zwyciężała ideologia, w imię której postuluje się zagładę całych narodów.Milczenie Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego w tej sprawie uważamy za niepokojące. Władza w rękach takich ludzi to kpina z wartości podstawowych, które legły u fundamentów Zjednoczonej Europy.Apelujemy o stanowczą reakcję naszych przedstawicieli w organach Unii.Historia udzieliła nam już tragicznej lekcji o skutkach zaniechań w walce z rodzącym się faszyzmem. Potwierdza to także tocząca się na Ukrainie wojna.Przeciwdziałanie odradzającemu się nazizmowi jest moralnym obowiązkiem całego cywilizowanego świata. Za dzisiejszą naszą postawę wobec rasizmu i politykę nienawiści rozliczą nas przyszłe pokolenia. Musimy zrobić wszystko, by były z nas dumne, tak jak my jesteśmy dumni z tych, którzy mieli odwagę przeciwstawić się faszyzmowi w poprzednim stuleciu.ENWe, the Polish Roma, members of a community whose home Europe has been home for hundreds of years, are shocked by the recent speech by the Hungarian Prime Minister, Viktor Orbán. The shameful words about the nation’s racial purity in the mouth of the leader of one of the European countries cannot go unanswered.Hungary is a country whose hundreds of thousands of citizens – most Jews and Roma – were exiled by the Nazis and their Hungarian collaborators to Auschwitz, where extermination awaited them. In our part of Europe, there are still people who remember the times of contempt. Their testimony was supposed to guarantee that the Holocaust would never happen again. Today, however, it becomes a warning against repeating the terrible lesson of history.The Holocaust does not begin when the chimneys of crematorium furnaces start to smoke. The Holocaust begins with hate speech referring to the Nazi concept of race.These were the words spoken by Prime Minister Orbán.The European Union was created, among other things, so that the ideology in the name of which the destruction of entire nations is postulated will never again prevail.We find the silence of the Commission and the European Parliament on this matter worrying. Power in the hands of people like Viktor Orbán is a mockery of the fundamental values that lay at the foundations of a United Europe.We demand a firm response from our representatives in the Union’s institutions. If there is a threat to fundamental values, the time has come to apply Article 7 of the Treaty on European Union to Hungary.History has already given us a tragic lesson about the consequences of omissions in the fight against nascent fascism. The ongoing war in Ukraine also confirms this.Counteracting the resurgence of Nazism is the moral duty of the entire civilised world. Future generations will hold us accountable for our attitude towards racism and our politics of hatred today. We must do everything to make them proud of us, just as we are proud of those who dared to oppose fascism in the previous century.