72. ROCZNICA LIKWIDACJI „ZIGEUNERLAGER” w KL AUSCHWITZ-BIRKENAU

W dniu 2 sierpnia b.r. siedzibę Stowarzyszenia Romów w Polsce odwiedzili: Podsekretarz Stanu Kancelarii Prezydenta RP- Pan Wojciech Kolarski, Szef Kancelarii Premiera- Pani Beata Kempa oraz Podsekretarz Stanu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów- Pan Paweł Majewski.
Nasi goście obejrzeli wystawę stałą „Romowie historia i kultura” oraz wpisali się do księgi pamiątkowej.

Raport za lipiec 2016 r.

z realizacji zadań Centrum Porad Obywatelskich i Prawnych dla Romów przez Stowarzyszenie Romów w Polsce

1) W dniu 4 lipca 2016 r. Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce Roman Kwiatkowski oraz prawnik Stowarzyszenia spotkali się w Warszawie z Panem Wojciechem Kaczmarczykiem Sekretarzem Stanu Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Społeczeństwa Obywatelskiego i Równego Traktowania oraz Panią Anna Marią Anders Sekretarzem Stanu Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Dialogu Międzynarodowego. W trakcie obu spotkań Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce przedstawił sytuację mniejszości romskiej w Polsce oraz problemy związane z jej funkcjonowaniem. Nadto zaprosił oboje Ministrów do Oświęcimia na uroczystości upamiętniające 72 rocznicę likwidacji przez Niemców Zigeunerlager w Auschwitz – Birkenau, które odbędą się na terenie b. obozu zagłady w dniu 2 sierpnia 2016 r.

2) W dniu 5 lipca 2016 r. Stowarzyszenie skierowało pismo do Wojciecha Kaczmarka Sekretarza Stanu Pełnomocnika Rządu do Spraw Społeczeństwa Obywatelskiego pismo w przedmiocie funkcjonowania mniejszości romskiej w Polsce. Pismo to nawiązuje do wcześniejszego spotkania Prezesa Stowarzyszenia Romów w Polsce z Ministrem w KPRM. Oto treść wystąpienia:

Oświęcim, dnia 5 lipca 2016 r.

Pan Wojciech Karczmarczyk Sekretarz Stanu Pełnomocnik Rządu do Spraw Społeczeństwa Obywatelskiego i Równego Traktowania

Szanowny Panie Ministrze

Serdecznie dziękuje za możliwość spotkania się z Panem Ministrem oraz przeprowadzenia rozmowy na temat spraw dotyczących romskiej społeczności.

W trakcie rozmowy poruszyłem kilka problemów z którymi borykają się obywatele polscy pochodzenia romskiego, lecz z uwagi na ograniczenia czasowe nie byłem w stanie przedstawić istoty spraw.

Problemy te niewątpliwie związane są z zakresem działania Pana Ministra jako Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania. Chodzi o następujące sprawy:

1. Funkcjonowanie rządowego „Programu integracji na rzecz społeczności romskiej w Polsce na lata 2014 – 2020”.

Zdaniem naszego Stowarzyszenia wymieniony Program winien być skierowany do społeczności romskiej wyłącznie w zakresie pomocy dotyczącej tożsamości kulturowej (art. 35 Konstytucji). W zakresie innych spraw Romowie polscy winni być traktowani jak inni obywatele, w tym obywatele innych mniejszości. Załączam do niniejszego pisma „Studium dotyczące przestrzegania przez Państwo Polskie przepisów prawa polskiego oraz Unii Europejskiej w zakresie praw obywatelskich mniejszości narodowych, ze szczególnym uwzględnieniem obywateli polskich narodowości romskiej”, w którym expressis verbis przedstawiliśmy m.in. nasz negatywny stosunek do nowelizacji z dnia 30 maja 2014 r. ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz do w/w rządowego Programu (zał. nr 1).

Przykładów na potwierdzenie słuszności naszego stanowiska jest wiele. Załączam kilka pism i oświadczeń dotyczących zakupu budynku przez burmistrza Limanowej za środki z rządowego Programu na terenie gminy Czchów z przeznaczeniem na zasiedlenie przez limanowskich Romów (zał. 2).

2. Zbieranie i upowszechnianie przez niektóre urzędy administracji samorządowej danych na temat przestępczości wśród mniejszości romskiej, czy form pomocy społecznej udzielanej tej mniejszości. Spośród kilku przykładów (np. także Puławy) przesyłamy korespondencję dotyczącą Straży Miejskiej w Żywcu oraz MOPS-u w tym mieście (zał. nr 3). Zauważamy, że nie słyszeliśmy by w stosunku do np. polskich Żydów, czy Niemców zbierano podobne dane i je upubliczniano.

3. Kwestia uzyskiwania uprawnień kombatanckich przez obywateli polskich pochodzenia romskiego w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Zgodnie z ustawą z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, oraz ukształtowanym orzecznictwem sądowym okolicznością wystarczającą do uzyskania statusu kombatanta jest pobyt chociaż przez jeden dzień w getcie. W ostatnim czasie wielu Romów polskich uzyskało od niemieckiego ZUS-u decyzje o przyznaniu renty lub odszkodowania z tytułu pobytu w czasie II wojny światowej w getcie. W ten sposób następca prawny III Rzeszy – państwo niemieckie uznało się za winnego dramatu wielu Romów, którym udało się przeżyć pobyt w getcie. Dla Urzędu do Spraw Kombatantów decyzja niemiecka nie ma żadnego znaczenia, gdyż jest „tylko jednym z dowodów, które Urząd ocenia” oraz ”taka decyzja nie wiąże Urzędu do rozstrzygnięcia sprawy”. Czyż może być twardszy dowód na pobyt w getcie, niż dowód wydany przez państwo wypłacające renty z tytułu pobytu w getcie? Nadmieniamy, że sprawa ta dotyczy kilkunastu starych i schorowanych osób. Jakoś nie możemy sobie wyobrazić, by osobom z innej ważnej mniejszości w podobnej sytuacji nie uwzględniono niemieckiej decyzji. Załączamy kilka pism w przedmiocie sprawy (zał. nr 4).

Podając powyższe przykłady zauważamy, że potrzebna jest pomoc Państwa Polskiego, w tym Pana Ministra , Rzecznika Praw Obywatelskich oraz kierownictwa Prokuratury, czy Policji, by zapewnić stosowanie prawa i zasad równości względem m.in. mniejszości romskiej.

I o taką pomoc Pana Ministra prosimy.

Załączniki: j.w. Z wyrazami szacunku

Roman KwiatkowskiPrezes Zarządu Głównego

3) Prawnik Stowarzyszenia dokonał analizy stenogramu posiedzenia sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych z dnia 5 lipca 2016 r. Na posiedzeniu tym jednym z punktów porządku była: „Informacja NIK o wynikach kontroli budżetu państwa w 2015 r. w części 43 – Wyznania religijne oraz mniejszości narodowej etniczne”. Dyskusja na temat sytuacji i problemów mniejszości narodowych i etnicznych na terenie województwa małopolskiego”. Przedstawiciel NIK- u wiele czasu poświęcił kwestii ochrony mniejszości romskiej w Polsce, w tym realizacji przez MSWiA Programu romskiego.

4) Monitoring prasy oraz Internetu w lipcu 2016 r.

– 2-3 lipca 2016 r. – Dziennik Polski – artykuł: Romowie zostają u siebie – sąd wstrzymał eksmisję. Ale to nie koniec sprawy …;

– 2.7.2016 r. – http://krakow.tvp.pl, Eksmisja limanowskich Romów wstrzymana;

– 4.7.2016 r. – Limanowa.in, NIK sprawdza magistrat ws realizacji „programu romskiego”;

– 6.7.2016 r. – http://www.limnowa.in/wwydarzenia, Skarga samorządu Czchowa na uchwałę Rady Miasta Limanowa odrzucona;

– 7.7.2016 r. – wiadomości.wp.pl, Jest decyzja sądu w sprawie Romów w Limanowej;

– 7.7.2016 r. – www.radiokrakow.pl, Limanowa miała prawo kupić dom dla romskiej rodziny;

– 8.7.2016 r. – Gazeta Wyborcza- artykuł: Różne sądy w romskiej sprawie; także: http://krakoww.wyborcza.pl/krakow, Różne sądy …;

-11.7.2016 r. – https://hi-in.facebook.com/kronikakrakow/videos, Romowie w Czchowie; -16.7.2016 r. – http://www.dziennikpolski24.pl, Zablokują pielgrzymów;

-16.7.2016 r. – http://krakow/wyborcza.pl, Nie chcą u siebie romskich rrodzin; -18.7.2016 r. – http://onet.pl/wiadomosci/krakow, Romowie w Czchowie;

-21.7.2016 r. – www.polsatnews.pl, Romowie w Czchowie;

-25.7.2016 r. – http://www.czchow.pl, Oświadczenie Burmistrza Czchowa w sprawie informacji medialnych dotyczących kwestii romskiej;

-31.7.2016 r. – prawnik zbadał także strony: nonsensopedia oraz Łapczywa szmato.

Prawnik Stowarzyszenia nie stwierdził wpisów internautów pod w/w artykułami, które by naruszały przepisy Kodeksu karnego dotyczące karalności dyskryminacji i ksenofobii.

5)

W lipcu 2016 r. pracownicy biura Stowarzyszenia oraz prawnik przyjęli w sprawach prawnych oraz pomocy humanitarnej ….. osób pochodzenia romskiego.

Uwaga: prawnik Stowarzyszenia przebywał od 16 do 31 lipca br. na urlopie.

Oświęcim, 9 sierpnia 2016 r.

prawnik S. Rydzoń, r.p.

W dniach 20, 21, 22 lipca 2016r. wystawę stałą w siedzibie Stowarzyszenia Romów w Polsce „Romowie historia i kultura” zwiedziło 1200 pielgrzymów, którzy w Oświęcimiu w ramach Diecezjalnych Dni Młodzieży, przygotowywali się na spotkanie z papieżem Franciszkiem w Krakowie. Były to grupy z Holandii, Niemiec, Słowacji, Portugalii, Hiszpanii, Meksyku oraz Francji.

Przez najbliższe 3 dni: 20-22 lipca b.r Stowarzyszenie Romów w Polsce gościć będzie grupy pielgrzymów, które w Oświęcimiu w ramach Diecezjalnych Dni Młodzieży, będą przygotowywać się na spotkanie z papieżem Franciszkiem w Krakowie. Pielgrzymi w naszej siedzibie zwiedzą wystawę stałą: „Romowie historia i kultura”.

Wczoraj, tj. 11 lipca 2016 roku w siedzibie Stowarzyszenia Romów w Polsce mieliśmy zaszczyt gościć Benziona Millera- obecnie jednego z najsłynniejszych kantorów na świecie. Zwiedził wystawę stałą „ Romowie historia i kultura” oraz wpisał się do księgi pamiątkowej.

Oświadczenie z dnia 29 czerwca 2016 r.

Stowarzyszenia Romów w Polsce

w sprawie wydania przez Sąd Rejonowy w Limanowej postanowienia o zawieszeniu postępowań egzekucyjnych wobec trzech rodzin romskich

Z prawdziwą satysfakcją przyjęliśmy postanowienie z dnia 29 czerwca 2016 r. wydane przez Sąd Rejonowy w Limanowej o zawieszeniu postępowań egzekucyjnych prowadzonych przez komornika wobec trzech rodzin romskich zamieszkujących budynek w Limanowej przy ulicy Wąskiej. Działając w ten sposób Sąd przychylił się do powództwa Prokuratury Okręgowej w Nowym Sączu w sprawie zabezpieczenia roszczenia na rzecz rodzin romskich poprzez zawieszenie postępowań egzekucyjnych.

Uzasadniając orzeczenie Sąd stwierdził, że część Romów złożyła oświadczenie, że ich zgoda na przesiedlenie z Limanowej do Czchowa mogła być podjęta pod wpływem błędu i groźby, co uzasadniałoby uchylenie się od oświadczenia o zgodzie. Nadto Sąd dodał, że nadal obowiązuje zarządzenie burmistrza Czchowa o zakazie zasiedlenia budynku w tej miejscowości przez Romów, do którego mieli być oni przesiedleni z Limanowej.

Z informacji medialnych wynika, ze komornik odebrał już to postanowienie i jutro, czyli 30 czerwca 2016 r. nie będzie eksmitował rodzin romskich do Czchowa.

W sprawie tej występując po stronie limanowskich Romów opublikowaliśmy dwa oświadczenia, wystąpiliśmy do Wojewody Małopolskiego, do Rzecznika Praw Obywatelskich oraz złożyliśmy zawiadomienie do Prokuratury Okręgowej w Tarnowie. O problemie mówiliśmy także w Sejmie w dniu 9 lutego br. na posiedzeniu Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. W szczególności podkreślaliśmy fakt, iż za pieniądze z rządowego „Programu integracji na rzecz społeczności romskiej w Polsce na lata 2014 – 2020” burmistrz Limanowej kupił lokal w innej gminie i w ten sposób postanowił pozbyć się 3 rodzin romskich podrzucając ich niczym „kukułcze jajo” burmistrzowi Czchowa. Obdarowany tym ”jajem” burmistrz Czchowa wydał zarządzenie o zakazie zasiedlenia nieruchomości przez romskie rodziny zapowiadając równocześnie, że w ramach rewanżu za pieniądze uzyskane z rządowego Programu kupi rodzinom romskim budynek obok ratusza w Limanowej. Zauważyliśmy, że gdyby burmistrz Limanowej miał wydać środki z budżetu tego miasta to do sprawy wysiedlenia nigdy by doszło, natomiast budynek gminny przy ulicy Wąskiej byłby już dawno wyremontowany.

W przedstawionej sytuacji należy szczególnie podziękować Prokuraturze Okręgowej w Nowym Sączu, że zechciała wystąpić po stronie rodzin romskich, co przyczyniło się do wydania wymienionego postanowienia Sądu Rejonowego w Limanowej.

Ale sprawa jeszcze się nie zakończyła i należy poczekać na orzeczenie wymienionego Sądu w sprawie powództwa Prokuratury co do oceny uchylenia się Romów od skutków prawnych oświadczeń o zgodzie na przesiedlenie do Czchowa. Interesującym będzie, co wtedy uczyni Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, które przyznało dotację burmistrzowi Limanowej na zakup budynku, czy poleci je zwrócić? Ciekawi jesteśmy też co uczyni burmistrz Limanowej z zakupionym budynkiem w innej gminie, gdy trzeba będzie zwrócić dotację?

Roman Kwiatkowski

Prezes Zarządu Głównego