Oświadczenie z dnia 10 lutego 2016 r. – Stowarzyszenie Romów w Polsce
Oświadczenie
z dnia 10 lutego 2016 r.
Stowarzyszenia Romów w Polsce
w sprawie przedmiotowego traktowania rodzin romskich przez władze samorządowe Limanowej oraz Czchowa
W ostatnim okresie czasu pojawiły się w mediach informacje o bulwersującym traktowaniu rodzin romskich przez władze miasta Limanowa oraz gminy Czchów (Małopolska). W szczególności chodzi o akcję władz Limanowej, które postanowiły za dotację z rządowego „Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce” kupić i wyremontować budynek w odległym o 40 km Czchowie celem przeniesienia trzech rodzin liczących 20 osób. Ponieważ transakcja ta odbyła się bez wiedzy władz gminy Czchów, przeto po jej ujawnieniu ostro one zaprotestowały uważając, że lokalni mieszkańcy nie chcą Romów, zaś Limanowa podrzuca problem do innej gminy. Wójt tej Gminy zapowiedział, że w ramach rewanżu rozważa zakupienie dla tych Romów budynku w Limanowej obok Urzędu Miejskiego celem „powrotu (Romów) do korzeni”. Należy dodać, że władze Limanowej w podobny sposób przesiedliły już wcześniej „swoich” Romów do Marcinkowic w gminie Chełmiec koło Nowego Sącza.
Protestują także Romowie, którzy nie chcą przenosić się do odległego Czchowa stwierdzając: „Nie zgadzamy się, żeby nas traktowano jak przedmioty, które się wywala gdzie bądź!”.
Sprawą – oprócz mediów – zainteresował się m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich, którego przedstawiciel stwierdził, iż „To Romowie są beneficjentami programu i pieniądze powinny być wykorzystywane, tak aby trafiała do nich rzeczywista pomoc.”. Postępowanie wyjaśniające prowadzi także Wojewoda Małopolski.
W dniu wczorajszym przedstawiliśmy problem na sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych stwierdzając w obecności posłów, przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, iż władze dwóch gmin traktują Romów jak „kukułcze jajo” podrzucając ich sobie bez jakiegokolwiek uzgodnienia zasad zakupu budynku komunalnego oraz przeniesienia lokatorów. I wszystko to obywa się za państwowe pieniądze z Programu romskiego, który wg założeń winien służyć integracji obywatelskiej obywateli polskich pochodzenia romskiego.
Nasze stanowisko znalazło zrozumienie wśród posłów, w tym wiceprzewodniczącego Komisji posła Szymona Giżyńskiego, którzy zapowiedzieli m.in. wyjazd Komisji do Limanowej.
Ponieważ działania obu samorządów mają charakter precedensowy i odbywają się na pograniczu prawa oraz zasad współżycia społecznego, przeto oświadczamy, że będziemy śledzić losy sprawy mając na uwadze przede wszystkim konstytucyjne prawa podmiotowe rodzin romskich (art. 2 – Zasada demokratycznego państwa prawnego, art. 30 – Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela, art. 32 – Wszyscy maja prawo do równego traktowania przez władze publiczne).
Roman Kwiatkowski
Prezes Zarządu Głównego
Informujemy tych. którzy jeszcze nie mieli okazji o tym usłyszeć, że końcem zeszłego roku ukończyliśmy prace nad wystawą stałą w siedzibie Stowarzyszenia Romów w Polsce pt. ” Romowie -historia i kultura”
Mamy nadzieję, że wystawa ta sprawi, że my, Romowie będziemy coraz lepiej rozumiani przez otoczenie. Jest to forma otwartego dialogu, który trzeba kontynuować, aby dzielące nas różnice nie stały się ciężarem utrudniającym wzajemne współistnienie .
Ideą autorów wystawy była prezentacja głównych aspektów procesu, który na przestrzeni wieków prowadził nas przez różne kraje do naszej właściwej ojczyzny – Europy.
Do tej części świata w której Romowie ukształtowali swoją odrębność, a jednocześnie miejsca, z którego także migrowaliśmy stając się obywatelami świata.
Podkreślamy – Romowie, ponieważ jest to nasze własna i jedyna prawdziwa dla nas nazwa. Nasze własne, tradycyjne określenie, którego używaliśmy przez wieki i używamy nadal.
Żyjemy w Europie od wieków. Jesteśmy częścią społeczności światowej. Jednocześnie zachowaliśmy naszą odrębność, nasze tradycje, kulturę, nasz język.
Przygotowując wystawę zadaliśmy sobie pytania:
jaka była nasza droga? jak postrzegali nas inni, a jacy byliśmy w rzeczywistości ? Jakie zmiany doprowadziły nas do współczesności ?
Przedstawiając zmienne koleje naszego losu zwróciliśmy uwagę na kilka – jak uważamy – ważnych jego aspektów : motyw wędrówki, motyw naszego miejsca w często obcych nam, a niekiedy wrogich społecznościach i systemach, motyw interakcji z otoczeniem społecznym.
W Sali pierwszej skoncentrowaliśmy się na próbie wyjaśnienia naszego pochodzenia i przedstawienia migracji, a także ukazania zderzenia kultur, jakie miało miejsce w wyniku kontaktów z mieszkańcami Europy.
W Sali drugiej przedstawiono proces dostosowywania się do miejscowych warunków, a także inność i odrębność, zarówno w odniesieniu do naszej społeczności, jak również sposobu postrzegania nas przez otoczenie.
Sala trzecia poświęcona jest tragicznemu przeżyciu, jakim było ludobójstwo dokonane na Romach przez niemieckich nazistów i ich sojuszników.
W kolejnych salach zwróciliśmy uwagę na charakterystykę naszej społeczności w okresie powojennym i wydarzenia, procesy, które doprowadziły nas do chwili obecnej. Przedstawiliśmy to na przykładzie Polski.
Zaprezentowaliśmy również organizację ważną dla społeczności romskiej, jaką jest Stowarzyszenie Romów w Polsce.
Poniżej kilka zdjęc z wystawy. Na więcej zapraszamy do do naszej siedziby.
Zrealizowano dzięki dotacji przyznanej przez Ministra Administracji i Cyfryzacji
w ramach realizacji Programu integracji społeczności romskiej w Polsce
na lata 2014-2020.
Stowarzyszenie Romów w Polsce oraz Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce organizuje w dniu jutrzejszym konferencję prasową.
Wydarzenie te będzie miało miejsce w Międzynarodowym Domu Spotkań
Młodzieży, w sali im. A. Przybylskiego, przy ul. Legionów 11 w Oświęcimiu,
o godz. 9:45.
Na spotkaniu Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce, Roman Kwiatkowski,
przybliży niezwykle trudną sytuację członków społeczności żydowskiej i romskiej, którzy ubiegają się o renty w związku ze swoją pracą w gettach nazistowskich w okresie II wojny światowej.
Po krótkiej prezentacji uczestnikom zostanie wręczony apel w przedmiotowej sprawie, który prezentujemy poniżej.
Pliki do pobrania:
Oświadczenie
z dnia 13 stycznia 2016 r.
Stowarzyszenia Romów w Polsce
w sprawie odmowy wszczęcia przez Prokuraturę Rejonową Kraków – Śródmieście Zachód w Krakowie dochodzenia z zawiadomienia Stowarzyszenia o możliwości popełnienia przestępstwa z art. 257 kodeksu karnego przez właściciela internetowego portalu „Nonsensopedia , polska encyklopedia humoru” hasło „Romowie”.
W dniu 26 stycznia 2015 r. Stowarzyszenie skierowało do Prokuratury Okręgowej w Krakowie zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa z art. 257 kodeksu karnego przez właściciela internetowego portalu „Nonsensopedia, polska encyklopedia humoru” hasło „Romowie”, który za cel postawił sobie rasistowskie wyśmiewanie, zohydzanie i w efekcie znieważanie obywateli polskich narodowości romskiej z powodu przynależności etnicznej. Zawiadomienie skierowane do Prokuratury Okręgowej w Krakowie ostatecznie zostało rozpatrzone przez Prokuraturę Rejonową Kraków – Śródmieście Zachód w Krakowie, która w dniu 28 maja 2015 r. odmówiła wszczęcia dochodzenia w sprawie „wobec braku ustawowych znamion czynu zabronionego”.
Zauważamy, że gdyby podobna sprawa miała miejsce w jednym z krajów Europy Zachodniej np. Niemczech sprawa na pewno nie zakończyłaby się na etapie odmowy wszczęcia dochodzenia, lecz przynajmniej po jej merytorycznym zbadaniu w wyniku dochodzenia (śledztwa). Przedmiotowa negatywna decyzja jest jedną z wielu jakie otrzymaliśmy w ostatnich latach. W Polsce obywateli polskich romskiego można w dowolny sposób obrażać używając rasistowskich sformułowań i epitetów, gdyż poprzeczka karalności w postaci np. art. 256, czy 257 kk jest bardzo wysoko postawiona, zaś organy Prokuratury takimi decyzjami ( jak wyżej przedstawiona) podtrzymują ten wysoki poziom.
Ponieważ Stowarzyszenie nie otrzymało wyżej wymienionego postanowienia, więc nie zna jego uzasadnienia i powodów odmówienia podjęcia dochodzenia. Nadto z zawiadomienia wynika, że przedmiotowe postanowienie zostało wydane przez Prokuraturę ponad osiem miesięcy temu, co jest dla zawiadamiającego niezrozumiałe, gdyż było jedyną stroną w sprawie i winno być o decyzji Prokuratury niezwłocznie powiadomione.
W przedstawionej sytuacji nie zgadzając się ze stanowiskiem Prokuratury Rejonowej Kraków – Śródmieście Zachód w Krakowie oraz uważając, że granica prawa do wolności wypowiedzi w Internecie jaką stanowi ochrona mniejszości narodowych i etnicznych (art. 2, 32 i 35 Konstytucji) została przekroczona, w dniu 12 stycznia 2016 r. Stowarzyszenie wystąpiło do Prokuratora Generalnego RP z informacją o sprawie oraz prośbą o podjęcie działań w ramach przysługujących mu uprawnieniom nadzorczym.
Poniżej publikujemy to wystąpienie. O dalszym ciągu sprawy powiadomimy po otrzymaniu odpowiedzi od wymienionego organu państwa.
Prezes Zarządu Głównego
Roman Kwiatkowski
Oświęcim, dnia 12 stycznia 2016 r.
Pan
dr Adam Bodnar
Rzecznik Praw Obywatelskich
Szanowny Panie Rzeczniku
W dniu 30 grudnia 2015 r. ukazał się w gazecie „Dziennik Polski” artykuł zatytułowany „Czchów niechętny Romom”, w którym jego autor przedstawił przedmiotowy stosunek władz samorządowych Limanowej do mniejszości romskiej zamieszkującej to miasto (załącznik ksero artykułu).
Z artykułu wynika, że władze Limanowej zakupiły w Czchowie, mieście położonym w innym powiecie, budynek, do którego chcą przesiedlić trzy rodziny, gdyż dom w Limanowej w którym dotychczas mieszkają grozi zawaleniem.
Naszym zdaniem decyzja ta jest bezprawna, niegospodarna i niehumanitarna.
Gdyby władze Limanowej wyremontowały dotychczasowe lokum lub przeznaczyły na ten cel inne mieszkania należałoby im tylko pogratulować, że dbają o swoich mieszkańców.
Tymczasem chcą się pozbyć swoich mieszkańców i problemu „podrzucając mieszkańców jak kukułcze jajo” do innego miasta i to na dodatek bez jakiegokolwiek uzgodnienia z jego władzami. Z artykułu wynika, że w Czchowie nie chcą przesiedlenia rodzin romskich, zaś 600 osób podpisało protest przeciwko przesiedleniu. Najistotniejsze jest jednak to, że władze Limanowej nie spytały o zdanie głównych zainteresowanych tj. rodzin, które – jak wynika z artykułu – nie mają najmniejszej ochoty opuścić swojego miasta.
Po analizie sprawy nasuwa się oczywisty wniosek, że obywatele RP traktowani są przez władze Limanowej w sposób przedmiotowy. Należy jeszcze dodać, że burmistrz Czchowa o sprawie powiadomił Wojewodę Małopolskiego, którego służby aktualnie wyjaśniają sprawę. Podając powyższe uprzejmie prosimy Pana Rzecznika o podjęcie w sprawie działań wynikających z konstytucyjnego usytuowania Rzecznika Praw Obywatelskich jako gwaranta praw człowieka i obywatela.
Z wyrazami szacunku
Prezes Zarządu Głównego
Roman Kwiatkowski
Link do artykułu: http://www.dziennikpolski24.pl/artykul/9237221,czchow-niechetny-romom,id,t.html
Film „Zapomniane Tabory” ukazuje mało znaną specyfikę taborowego życia Romów na przestrzeni czterech pór roku. Ukazanie rzeczywistej kultury Romów poprzez film przyczyni się do przełamywania istniejących stereotypów nt. Romów, a ponadto przybliży samym Romom, szczególnie młodemu pokoleniu, ten bezpowrotnie miniony okres historii ich narodu.
Romowie byli ludem wolnym nie przywiązanym do jednego miejsca.
Niemal od początku przybycia Romów do Europy w różnych krajach wydawano zakazy obozowania i wędrowania, aż wreszcie nakazy osiedlania się.
W Polsce od 1964 roku władze nasiliły działania mające na celu zniechęcenie Romów do prowadzenia wędrownego trybu życia poprzez egzekwowanie wobec nich ogólnie obowiązujących przepisów, głownie meldunkowych, drogowych, sanitarnych, tych dotyczących obowiązku szkolnego oraz zgromadzeń publicznych. W rezultacie tego liczba rodzin koczujących spadła, a ostatecznie doprowadzono do całkowitego zatrzymania taborów. O romskiej koczowniczej przeszłości przypominają jedynie okolicznościowe spotkania i pamiątkowe uroczystości z odtwarzaniem życia taborowego. Film „ Zapomniane tabory” jest takim spotkaniem z taborami.
Głównym celem filmu było ukazanie minionego już okresu z życia taborowego Romów poprzez wypowiedzi nielicznych, żyjących jeszcze świadków tego okresu, jak również poprzez zaangażowanie młodego pokolenia jako grupy rekonstrukcyjnej przy realizacji filmu – szczególnie w fabularyzowanych scenach taborowych.
Oświadczenie z dnia 11 grudnia 2015 r.
Stowarzyszenia Romów w Polsce
w sprawie stosunku władz Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki do koncertu zespołu muzycznego Bracia Figo Fagot w Klubie Studenckim „Kwadrat”
Z prawdziwą satysfakcją przyjmujemy stanowisko Pana Profesora Kazimierza Furtaka Rektora Politechniki Krakowskiej , zawarte w piśmie z dnia 4 grudnia 2015 r. skierowanym do Prezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia, dotyczące koncertu zespołu Bracia Figo Fagot w Studenckim Centrum Kultury Politechniki Krakowskiej „Kwadrat”.
Pismo to jest odpowiedzią na nasz apel zawarty w wystąpieniu do Pana Rektora, by kierownictwo Klubu Studenckiego „Kwadrat” zapraszając zespół muzyczny miało na uwadze jakie treści zawarte są w jego repertuarze i czy nie naruszają one prawa i dobrych obyczajów? W szczególności podaliśmy, iż zespół Bracia Figo Fagot występując w Klubie w dniu 9 października 2015 r. wykonał dwie rasistowskie piosenki „Małgoś” i „Bożenka” nawołujące wprost do nienawiści wobec Romów oraz znieważające Romów.
Ustosunkowując się do przedmiotu naszego wystąpienia Pan Rektor poinformował nas w szczególności, że Zarząd Fundacji Samorządu Studentów Politechniki Krakowskiej wyraził pisemnie swoje ubolewanie nad zaistniałą sytuacją. Nadto Pan Profesor przepraszając społeczność Romską za zaistniałą sytuację stwierdził, iż wymieniony zespół nie zostanie więcej zaproszony do udziału w koncertach organizowanych przez Politechnikę Krakowską lub organizacje jej podległe.
Mamy wielką nadzieję, że ze stanowiskiem Pan Profesora zapoznają się także władze innych uczelni oraz kierownictwa klubów studenckich działających przy nich.
Uważamy, że szerokie wolności i prawa konstytucyjne gwarantowane wszystkim obywatelom w ustawie zasadniczej mają ograniczenia, jakimi są m.in. prawa mniejszości narodowych i etnicznych. Właściwa reakcja władz publicznych, w tym uczelni, na naruszanie praw mniejszości jest probierzem realizowania w praktyce idei demokratycznego państwa prawnego.
Dlatego tak ważne jest stanowisko Rektora Politechniki Krakowskiej, za które bardzo dziękujemy!
Roman Kwiatkowski
Prezes Zarządu Głównego
Pliki do pobrania:
W dniu 4 grudnia 2015 r. w Uczelni Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. rtm. Witolda Pileckiego w Oświęcimiu odbywa się III Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Europa Środkowa – historia, polityka, społeczeństwo”. Tym razem spotkanie zostało poświęcone tematyce wysiedleń i przesiedleń – w 70. rocznicę zakończenia II wojny światowej, która stała się katalizatorem tego rodzaju procesów.
Konferencja stworzyła możliwość przedstawienia wyników badań naukowych poświęconych wysiedleniom i wypędzeniom, w kontekście zarówno polskim jak i europejskim. Rezultaty tych badań zostaną przedstawione – w formie artykułów naukowych – szerszemu odbiorcy w 2016 r. w ramach serii wydawniczej „Europa Środkowa. Central Europe”.
Konferencja rozpoczęła się o godzinie 10.00 (Aula im. Kazimierza Piechowskiego). Tam odbyła się także sesja plenarna oraz projekcja filmu „Zapomniane tabory”, przygotowanego przez Stowarzyszenie Romów w Polsce.
Po projekcji filmu w warsztatach udział wzięli : Roman Kwiatkowski – Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce, Władysław Kwiatkowski- współautor filmu, Bolesław Rumanowski – jeden z narratorów w filmie oraz dr Kinga Orzeł-Dereń – prowadząca warszaty.
W dniu dzisiejszym w Heidelbergu, w siedzibie Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów mają miejsce obrady Kapituły Europejskiej Nagrody Praw Obywatelskich Sinti i Romów – nagrody przyznawanej wybitnym osobistościom, zabierającym głos ws. dyskryminowanej społeczności Romów i Sinti w Europie. Nagrodę w listopadzie 2007 ustanowili Centralna Rada Niemieckich Sinti i Romów, Centrum Dokumentacji Niemieckich Sinti i Romów oraz Fundacja Manfreda Lautenschlagera. Co dwa lata honorowane są osoby, które dbają o przestrzeganie praw obywatelskich mniejszości romskich, walczą ze stereotypami i uprzedzeniami, przeciwstawiają się formom wykluczania Romów z życia społecznego.
Pierwszym laureatem był Ś.P. Władysław Bartoszewski. Nagroda dotowana jest kwotą 15 000 Euro.
Propozycje laureatów na rok 2016:
Madonna – piosenkarka
(propozycja Romani Rose)
Peter Maffay – piosenkarz
(propozycja Romani Rose)
Kinga Göncz – były Minister Spraw Zagranicznych Węgier
(propozycja László Teleki)
Amnesty International – organizacja działająca na rzecz obrony praw człowieka
(propozycja Romani Rose)
Klaus Johannis – Prezydent Rumunii
(propozycja Erwin Teufel)
Eszter Hajdú – węgierski filmowiec (Judgement in Hungary)
(propozycja Roman Kwiatkowski)
Propozycje do nagrody specjalnej:
Association of Roma from Coastei – grupa Romów z Cluż (Rumunia), która broni się przed wyparciem z centrum miasta
Małżeństwo Christa i Harald Hermes (reportaż Ratunku, Romowie odchodzą)
Pliki do pobrania:
Propozycje na rok 2016. Opis zgłoszonych kandydatur.
Pragniemy poinformować, że już jest: pierwszy w całości romski audiobook!
Audiobook wydany został przez Stowarzyszenie Romów w Polsce w ramach projektu:
„Przenikanie kultur. Romowie kiedyś i dziś.” Jest to książka Edwarda Dębickiego pt. „Ptak umarłych”.
„ Ptak umarłych” to wspomnienia twórcy romskiego zespołu Terno, pisarza, kompozytora, muzyka, instrumentalisty Edwarda Dębickiego. Dotyczą one dzieciństwa autora, które spędził na południowo-wschodnich kresach Rzeczypospolitej, na styku kultur polskiej, ukraińskiej i cygańskiej. Książka napisana z chwytającą za serce prostotą, pokazująca nie tylko historię Polski I połowy XX wieku, ale także barwną kulturę Romów oraz ich codzienne życie zarówno w czasie II wojny światowej, jak i zaraz po niej w okresie przemian, których doświadczyli Polacy, także ci romskiego pochodzenia. Dzieło jest doskonałym materiałem edukacyjnym, który w ciekawy, wartki i wzruszający sposób pokazuje życie Romów i Polaków podczas jednego z najtrudniejszych okresów w dziejach tego kraju i Europy. Wydanie „Ptaka umarłych” w formie audiobooka pozwoli nie tylko wykorzystywać go podczas działań, związanych z edukacją formalną i nieformalną, ale także przybliży historię Polski i Romów, żyjących od wieków w tym kraju, samym współbratymcom autora, z których część dotknięta jest zjawiskiem analfabetyzmu. Dzięki nagraniu wspomnień Edwarda Dębickiego, będzie można trafić także do nich.
Książka przeczytana jest przepięknym głosem narratora, w którego wcielił się doskonały aktor Teatru Powszechnego w Łodzi pan Janusz German.
Audiobook wydany jest w formacie mp3. Zadanie zrealizowano dzięki dotacji przyznanej przez Ministra Administracji i Cyfryzacji.
Egzemplarze bezpłatne można otrzymać w naszej siedzibie przy ul. Berka Joselewicza 5 w Oświęcimiu.
