Akcja Reinhardt

Jednym z najważniejszych aspektów badania zagłady Romów w okupowanej Polsce jest analiza związku prześladowań Romów z Akcją Reinhardt, mającą na celu eksterminację polskich Żydów. Wychodzimy bowiem z założenia, że Akcja Reinhardt była jednym z trzech wydarzeń, w trakcie których podjęte zostały ostateczne decyzje odnośnie ludobójstwa popełnionego na Romach. Dwa pozostałe to inwazja hitlerowskich Niemiec na […]

Podczas realizacji projektu zaplanowano wykonanie kwerend w wielu zasobach archiwalnych, a mianowicie: w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, w Archiwum Państwowym w Lublinie, w Archiwum Państwowym w Krakowie, w Żydowskim Instytucie Historycznym, w Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, w Archiwum Państwowego Muzeum na Majdanku oraz w Miejscu Pamięci o Zagładzie w Treblince. Badawcze prace były prowadzone w […]

W historiografii II wojny światowej uzyskał prawo obywatelstwa termin Zapomniany Holokaust, który odnosił się do prześladowań i masowej zagłady dokonanej na Romach przez niemiecki nazizm. Obecnie coraz częściej używa się określeń wywodzących się z języka romskiego (choć nie zawsze funkcjonujących wśród Romów) takich jak Porrajmos (bardziej prawidłowo: o baro Porrajmos), Samudaripen, Kali Traš, które oznaczają odpowiednio […]

Niniejszy fragment raportu przedstawia stan badań prowadzonych w Polce nad zagładą Romów w czasie II wojny światowej i jej konsekwencjami oraz niektóre działania upamiętniające tragiczny los Romów, ze szczególnym uwzględnieniem ich związków z działalnością międzynarodowych organizacji romskich i działających na rzecz Romów. Przedstawiamy w pierwszym rzędzie badania i działania związane z największym symbolem romskiej zagłady […]

Szczególną rolę międzynarodowego symbolu romskiej zagłady odgrywa Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau, gdzie w czasie funkcjonowania obozu zginęło ok. 20 000 Romów, głównie z Niemiec, Czech i Moraw, Austrii i Polski. Teren obozu od dawna był miejscem pielgrzymek rodzin romskich ofiar i oficjalnych upamiętnień romskiej tragedii. Szczególną rolę w tym procesie odegrał Związek Niemieckich Sinti i […]

Miejsca te są szczególnie istotne dla Romów austriackich, gdyż zostało tam zamordowanych 5000 Romów z Burgenlandu, deportowanych w 1941 r. Austriackie organizacje romskie i austriaccy uczeni aktywnie włączają się w upamiętnienie tych miejsc i współpracują w tym zakresie z badaczami i muzealnikami w Polsce, a także z organizacjami polskich Romów. Duże znaczenie dla upamiętnienia tych […]

Contact Point for Roma and Sinti Issues jest częścią Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OSCE. Jest to najważniejsza instytucja międzynarodowa zajmująca się sprawami Romów znajdująca się w Polsce. Zajmuje się ona problemami Romów w skali międzynarodowej, podejmuje też jednak inicjatywy lokalne. Andrzej Mirga, który w latach 2007-2013 kierował tą instytucją pełniąc funkcję Senior Adviser […]

Większość Romów w Generalnym Gubernatorstwie zostało zamordowanych w masowych egzekucjach, których dokonano w latach 1942-1943. W latach tych dokonano, według obecnej wiedzy, 125 masowych mordów na Sinti i Romach, czyli 75% wszystkich egzekucji Sinti i Romów na terenie okupowanej Polski. Egzekucje te doczekały się zbadania, choć wiele danych musi zostać jeszcze uzupełnionych w oparciu o […]

W tej części raportu chcielibyśmy dokonać porównawczej analizy upamiętnienia romskiej Zagłady znajdującej się w lesie nieopodal Borzęcina w południowej Polsce i pomnika pamięci Romów – ofiar narodowego socjalizmu w Berlinie. Wprowadzenie: estetyka jako polityka pamięci. Sztuka, zwłaszcza muzyka, była „od zawsze” tym obszarem, w którym dokonywała się interakcja Romów z nieromskim otoczeniem. Obszarem, dodajmy, w […]
Część I. Kwerendy. Kwerenda z zasobie archiwalnym Geheime Staatspolizei – Staatspolizeistelle Trier Dzięki wieloletniej znajomości i współpracy przy wielu różnych badawczych projektach z profesorem Uniwersytetu Trewirskiego dr. Thomasem Grotumem uzyskaliśmy zdalny dostęp do bazy danych obejmującej zasób archiwalny Geheime Staatspolizei – Staatspolizeistelle Trier (Tajna Policja Państwowa – Placówka Tajnej Policji Państwowej Trewir). Prace heurystyczne w […]