Oświadczenie w sprawie wyników tegorocznych wyborów samorządowych na Słowacji
Oświadczenie
z dnia 7 listopada 2022 r.
Stowarzyszenia Romów w Polsce
w sprawie wyników tegorocznych wyborów samorządowych na Słowacji
W dniu 29 października 2022 r. odbyły się na Słowacji wybory samorządowe i regionalne. Jak podaje Instytut Mateja Bela (IMB) Słowacja ma po wyborach rekordową liczbę romskich wójtów gmin.
Według badaczy IMB, wyborcy obdarzyli w tych wyborach zaufaniem aż 52 romskich wójtów, nadto wybrali około 1000 radnych. Potwierdza to trend zwiększania liczby przedstawicieli tej mniejszości narodowej w samorządzie terytorialnym, gdyż w 2014 roku IMB odnotował 38 wybranych wójtów, zaś w 2018 r. już 44.
Najwięcej romskich wójtów będzie w regionie Bańskiej Bystrzycy (19), a następnie w regionie Preszowa (15) i Koszyc (14). Wśród powiatów pierwsze miejsce zajmuje Rimavská Sobota (12). Wśród partii o największej liczbie wybranych romskich burmistrzów znajdziemy Partię Koalicji Romskiej (12), Voice-SD (10), Sojusz Węgierski (6) i Partię Zasad (5). W tym ostatnim przypadku chodzi o partię, która w przeszłości nosiła nazwę Partia Związku Romów Słowacji. Wyborcy wybrali tylko trzech niezależnych romskich kandydatów, co jest znaczącą zmianą w porównaniu z rokiem 2018, kiedy liczba niezależnych romskich wójtów wzrosła do 9.
W dalszej części raportu IBM podaje: „Monitorowanie sukcesów romskich kandydatów do władz lokalnych jest ważne dla zapewnienia znaczącego udziału społeczności romskiej w procesach politycznych na poziomie lokalnym. Narodowość nie równa się fachowości, ale trudno sobie wyobrazić sprawiedliwość społeczną bez reprezentacji mniejszości w samorządach. Według badań Atlasu Społeczności Romskich 2019 wiemy, że na Słowacji jest aż 171 gmin, w których Romowie stanowią zdecydowaną większość mieszkańców i kolejne 134 gminy, w których stanowią co najmniej jedną trzecią populacji. W porównaniu z tymi liczbami, liczba 52 wybranych burmistrzów jest wciąż dość niska. Możemy jednak pozytywnie ocenić rosnący od 2018 roku trend.”
Kończąc opracowanie IMB stwierdził, że w przypadku romskich wójtów nastąpiła duża rotacja, gdyż tylko 56% obecnie wybranych romskich wójtów było wcześniej wójtami w swojej gminie, reszta to osoby nowe. Wybory komunalne w 2022 r., w porównaniu z innymi rodzajami wyborów – wojewódzkich (w słowackich krajach) lub parlamentarnych, kolejny raz udowodniły, że kandydaci romscy są w stanie odnieść sukces na płaszczyźnie lokalnej. Jednym z istotnych czynników jest wyższe zainteresowanie romskich wyborców wyborami lokalnymi na poziomie gminy. Jeśli romscy liderzy będą chcieli odnieść sukces w przyszłości także na wyższych szczeblach władzy będą musieli przekonać szerszy krąg wyborców swoją profesjonalną i odpowiedzialną pracą na poziomie lokalnej gminy (miasta).
Stowarzyszenie Romów w Polsce gratuluje słowackim braciom uzyskania tak dobrego wyborczego wyniku. Jednocześnie Stowarzyszenie zazdrości im tych sukcesów. Romowie na Słowacji jako pełnoprawni obywatele wzięli sprawy w swoje ręce, zaś demokratyczne państwo zapewniło im możliwości wygrywania wyborów. I co istotne, tam gdzie rządzą romscy wójtowie zniknęła większość problemów, z którymi wcześniej nie romscy rządzący sobie nie radzili.
Roman Kwiatkowski
Prezes Zarządu
