Współczesne Działania na Rzecz Upamiętnienia Romskiego Holocaustu
Upamiętnienie Romskiego Holocaustu w XXI wieku
Współczesne działania na rzecz upamiętnienia Romskiego Holocaustu zyskały na znaczeniu po zakończeniu zimnej wojny, kiedy to zaczęto szerzej uznawać znaczenie Porajmos (romskiego terminu oznaczającego Holocaust). W wielu krajach Europy i poza nią powstają inicjatywy mające na celu edukację społeczeństwa na temat tych tragicznych wydarzeń oraz upamiętnienie ofiar.
Oficjalne Uznanie Romskiego Holocaustu przez Państwa
Romski Holocaust został oficjalnie uznany przez kilka krajów, które podjęły działania mające na celu jego upamiętnienie.
- Niemcy: W 1982 roku kanclerz Helmut Schmidt uznał Porajmos za część nazistowskiego ludobójstwa.
- Polska: W 2011 roku, polski parlament przyjął uchwałę o upamiętnieniu Romskiego Holocaustu.
- Węgry: Węgierski parlament oficjalnie uznał Romski Holocaust w 2005 roku.
- Chorwacja: W 2005 roku Chorwacja przyjęła prawo uznające zbrodnie przeciwko Romom za część Holocaustu.
- Rumunia: W 2006 roku prezydent Rumunii, Traian Băsescu, publicznie przeprosił za udział Rumunii w eksterminacji Romów.
Europejski Dzień Pamięci o Holocauście Romów i Sinti
Początki i Ustanowienie Dnia Pamięci
Idea ustanowienia Europejskiego Dnia Pamięci o Holocauście Romów i Sinti narodziła się na początku XXI wieku jako odpowiedź na potrzebę szerokiego uznania Porajmos i zwiększenia świadomości o tej tragicznej historii. W 2015 roku, z inicjatywy Europejskiego Parlamentu, dzień 2 sierpnia został ustanowiony Europejskim Dniem Pamięci o Holocauście Romów i Sinti. Data ta nie jest przypadkowa; odnosi się do nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 roku, kiedy to zlikwidowano tzw. „Zigeunerlager” (obóz cygański) w Auschwitz-Birkenau, a około 4 300 Romów zostało zamordowanych w komorach gazowych.
Znaczenie Dnia Pamięci
Obchody tego dnia mają na celu upamiętnienie wszystkich Romów i Sinti, którzy zginęli w wyniku nazistowskiego ludobójstwa, a także edukowanie przyszłych pokoleń o Porajmos, aby zapobiegać powtórzeniu się podobnych tragedii. Europejski Dzień Pamięci jest obchodzony w wielu krajach Europy poprzez uroczystości, wystawy, projekcje filmów, konferencje oraz marsze pamięci.
Mapa Pomników i Miejsc Pamięci poświęconych Romskiemu Holocaustowi
W wielu krajach powstały pomniki i miejsca pamięci poświęcone Romom, którzy zginęli podczas Holocaustu. Oto niektóre z najważniejszych:
- Pomnik Romów i Sinti w Berlinie (Niemcy): Został odsłonięty w 2012 roku niedaleko Bundestagu. Jest to centralny pomnik upamiętniający Romów i Sinti zamordowanych w czasie II wojny światowej.
- Pomnik w Auschwitz-Birkenau (Polska): W miejscu dawnego „Zigeunerlager” znajduje się tablica upamiętniająca Romów zamordowanych w tym obozie.
- Pomnik Romów w Hodonínie u Kunštátu (Czechy): Upamiętnia ofiary obozu w Hodonínie, gdzie Romowie byli internowani przed deportacją do Auschwitz.
- Pomnik w Jasenovac (Chorwacja): Upamiętnia romskie ofiary obozu w Jasenovac, gdzie tysiące Romów zostało zamordowanych przez ustaszów.
- Pomnik Romskiego Holocaustu w Tarnowie (Polska): Pomnik odsłonięty w 2005 roku, upamiętniający romskie ofiary nazizmu.
- Pomnik Romów w Paryżu (Francja): Znajduje się na cmentarzu Père Lachaise i upamiętnia Romów zamordowanych podczas II wojny światowej.
- Pomnik w Belgradzie (Serbia): Upamiętnia romskie ofiary zamordowane przez Niemców w Serbii w czasie II wojny światowej.
Pamięć o Romskim Holocauście jest coraz szerzej uznawana i upamiętniana, choć proces ten rozpoczął się dopiero pod koniec XX wieku. Europejski Dzień Pamięci o Holocauście Romów i Sinti oraz powstające pomniki są dowodem na to, że świadomość o Porajmos rośnie, co stanowi ważny krok w kierunku oddania sprawiedliwości ofiarom oraz edukacji przyszłych pokoleń. Ważne jest kontynuowanie tych działań, aby zapewnić, że historia ta nie zostanie zapomniana, a jej ofiary zostaną odpowiednio uhonorowane.